آداب ورسوم

آداب ورسوم

جمعه, 21 مهر 1402 ساعت 08:28 نوشته شده توسط  اندازه قلم کاهش اندازه قلم کاهش اندازه قلم افزایش اندازه قلم افزایش اندازه قلم

درخصوص آداب ورسوم سبزوار در سايت اسرار نامه اينگونه آمده است که:
به گفته يک راوي محلي ، بخشي از آداب و رسوم نوروزي روستاي کراب در گذشته بدين شکل بوده است که زنان اولين کساني بوده اند که از چندين هفته قبل از سال نو با آب کردن گندم براي سبزه هفت سين و پخت سمنو وتهيه خميرهاي مورد نياز براي پخت آش ميوپُر(به گوش معيار آش ميان پر) به استقبال نوروز مي رفته اند. همچنين پختن کلوچه هاي تنوري نيز از ديگر فعاليت هاي پيشوازي زنان کرابي براي مراسم نوروز بوده است.
با فرارسيدن موعد چهارشنبه در آن زمان که خبراز ترقه بازي ها و آتش افروزي هاي خانمان سوز امروز که به ويژه در شهرها رايج است ، نبود يکي از اعضاي خانواده در شب چهارشنبه سوري روي بام خانه حاضر مي شد و با خواندن ترانه هاي محلي دو کوزه را به هم مي زد و مي شکست و پايين مي انداخت.
و با اينکار در واقع اعتقاد روستائيان براين بود که بلا و بدي هاي سال به شکستن اين کوزه ها از خانواده دفع مي شود .
گاهي در اين کوزه ها مقداري آب وجود داشته است ، تا پس از شکستن کوزه ها آب روي زمين حياط منزل بريزد و نمادي از جاري کردن روشنايي در زندگي خانوادگي باشد.
رسم روشن کردن آتش و پريدن از روي آن نيز به همراه خواندن ترانه هاي محلي درکراب وجود داشته است ، اما هرگز به شکل مهيب و خطرناک امروزي نبوده و آتش روشن شده به صورتي مختصر و در حد نمادي از روشنايي و نور بوده است.
کرابي ها همچنين درشب چهارشنبه سوري يک نوع آش محلي که در اکثر نقاط ديار سربداران رايج است ، مي پخته اند . آشي به نام ميوپُر که در گويش محلي به آن گفته مي شود. و در بين عده اي از مردم رسم بوده است که مقداري از اين آش را به خاطر شگون داشتن تا روز يا شب سال تحويل در منزل خود نگاه دارند .
فلسفه پختن و خوردن آش ميوپُر در چهارشنبه سوري و نگاه داشتن مقداري از آن تا عيد نوروز در بين کرابي ها و به طور کلي سبزواري ها اين است که معتقدند اين آش که يکي از مواد اصلي آن خميرهايي است که درون آن با سبزي خردشده پر مي شود ، نمادي از برکت وپربودن خانه از خوراکي و نعمت در سال جديد است.
آداب چيدن سفره هفت سين در روستاي کراب مانند ساير نقاط شهرستان است با اين تفاوت که چون بين آب و هواي اين روستاي کوهپايه اي با شهر سبزوار تفاوتي چنددرجه اي وجود دارد و در آن سالها ميزان بارش باران و برف و سرماي هوا به طول کل از امروزه بيشتر بوده ، معمولاً سفره هاي هفت سين کرابي ها روي کرسي يا کنار آن چيده مي شده است و اعضاي خانواده در لحظات سال تحويل در اغلب دور کرسي مي نشسته اند که اين موضوع صفاي خاص خود را داشته است.
يکي ديگر از آداب سال تحويل در روستاي کراب پخت غذاهاي مفصل در شب عيد بوده ، که معمولاً اين غذا شامل پلو خورش هاي مختلف بوده است .
چرا که در گذشته پلو اشرافي ترين غذا ي روستاييان و حتي ساکنان شهرها محسوب مي شده و برخلاف اين روزها که تقريباً غذاي همه روزه خانواده هاست ، در آن زمان شايد در طول سال فقط چندبار پلو در خانه پخت مي شده است.
همچنين روستائيان کراب معمولاً سعي مي کرده اند در لحظات سال تحويل اجاق منزل روشن باشد و يک غذاي درحال پخت روي اجاق داشته باشند تا اين هم نشانه اي ديگر براي داشتن سالي پربرکت با کانوني گرم براي مردمان اين روستا باشد.
نان محلي و به ويژه نان روغني و نان سرقِلِفي نيز که از روزهاي گذشته توسط بانوان کرابي پخته شده بوده حتي االامکان در سفره هفت سين اين روستا جاي مي گرفته است.
پس از نو شدن سال ديد و بازديد هاي نوروزي شروع مي شده است ، و نخستين جايي که اغلب کرابي ها انتخاب مي کرده اند ، زيارت امامزاده روستا و رفتن سر مزار درگذشتگان بوده است. البته بعضي ها نيز لحظه سال تحويل را کلاً در محل امام زاده مي گذرانيده اند.
البته بقعه اي که در کراب به امامزاده معروف است ، به گفته منابع تاريخي و برخي آگاهان محلي ، امامزاده واقعي نيست بلکه مزار فردي بسيار با ايمان و تقوا است که در گذشته در اين روستا مي زيسته و پس از مرگ مردم روستا به احترام او برايش مقبره اي ساخته اند و به مرور تبديل به يک زيارتگاه شده و برخي از آن با عنوان امامزاده ياد کرده اند. و حتي مشهور است که درگذشته به خاطر اعتقادي که برخي مردمان روستايي داشته اند ، پس از توسل ، به واسطه همين مزار متبرکه از درگاه خداوند متعال حاجت روا شده اند.
کرابي ها از ميهمانان نوروزي خود با انواع مختلف آجيل و خشکباري که توليد همين روستا بوده است ، پذيرايي مي کرده اند. همچنين کلوچه هاي تنوري نيز يکي ديگر از اين پذيرايي ها محسوب مي شده . بعدها خريد يا پخت شيريني هاي امروزي در بين روستائيان کراب نيز رواج پيدا کرده است.
در شيوه پذيرايي گذشته که با صفا و صميميتي خاص همراه بوده است ، گفته مي شود کمتر مد بوده يا اصلاً مد نبوده که مثل امروز براي هر ميهمان يک بشقاب جداگانه بياورند و انواع خوراکي ها را يک بار به او تعارف کنند. بلکه صاحب خانه خوراکي هاي مختلف خود را در يک يا چند مَجمَعِه (سيني هاي بزرگ) مي ريخته و روي کرسي يا روي زمين در فواصل مختلف نزديک ميهمانان قرار مي داده است و با تعارف هاي گرم خود از ميهمانان دعوت مي کرده است به طور کامل از خود پذيرايي کنند.
عمده آداب و رسوم نوروزي خاص روستاي کراب مربوط به يک هفته قبل از عيد تا اولين روز عيد وسيزدهمين روز سال بوده است. و روزهاي مياني همه به همان شکل روز اول صرف ديد و بازديد هاي فاميلي مي شده است.
درروزسيزده به در و البته گاهاً در ساير روزهاي عيد مردم کراب به محلي به نام عيدگاه مي رفته اند . که قبلاً در گويش محلي روستائيان کراب «ته باز» ناميده مي شده است.
درآن محل مردان به ورزش هاي مختلف از جمله کشتي ، گوکي ، تيله بازي ، و رقص چوب بازي مي پرداخته اند و زنان نيز در محيطي که دور از چشم مردان نامحرم بوده است ، به نوبه خود به رقص و بازي هاي محلي مشغول مي شده اند. خواندن ترانه هاي محلي که متأسفانه راوي محترم اين رسوم هيچيک از آن ها را به خاطر نداشت ، چاشني همه اين مراسمات بوده است.
گفتني است درروز 13 به در نيز يکي از خوراکي هاي مرسوم پختن آش بوده است . اما اين آش با آش چهارشنبه سوري فرق مي کرده و از نوع آش هاي معمولي بوده که در طول سال بسيار توسط کرابي ها استفاده مي شده است.

 
خواندن 135 دفعه
این مورد را ارزیابی کنید
(0 رای‌ها)
آخرین ویرایش در جمعه, 21 مهر 1402 ساعت 08:40
کد: 347

رسانه

محتوای بیشتر در این بخش: « مقدمه اصطلاحات وضرب المثلها »
Template Settings

Color

For each color, the params below will give default values
Black Blue Brow Green Cyan

Body

Background Color
Text Color
Layout Style
Select menu
Google Font
Body Font-size
Body Font-family